ช่วงที่ผ่านมาแม้ว่า รถไฟฟ้าสายสีม่วง ช่วงบางใหญ่-บางซื่อ จะก่อสร้างคืบหน้าไปมาก ควบคู่กับสายสีน้ำเงินช่วงหัวลำโพง-บางแค และบางซื่อ-ท่าพระ ที่เริ่มเข้าพื้นที่เพื่อรื้อระบบสาธารณูปโภคออกจากเส้นทาง เช่นเดียวกับสายสีแดงช่วงบางซื่อ-ตลิ่งชันที่งานก่อสร้างคืบหน้าไปในหลายส่วน แต่มีเหตุต้องหยุดชั่วคราวช่วงเกิดอุทกภัยใน 2-3 เดือนที่ผ่านมา พร้อมกันนั้นสายอื่น ๆ ที่ยังจ่อประกาศขายซองประกวดราคา ซึ่งได้มีการเร่งเตรียมการควบคู่ไปกับการรอฟังผลกระทบสิ่งแวดล้อมจาก(สผ.)ในปี 2555 กระทรวงคมนาคมก็อยู่ระหว่างเร่งผลักดันให้ครบ 10 สายตามแผนที่รัฐบาลกำหนดไว้
-เร่งดันตามแผนปฏิบัติการระบบราง
โดยความเคลื่อนไหวในการเร่งขับเคลื่อนระบบรางอย่างโครงการรถไฟและรถไฟฟ้าเพื่อให้บริการประชาชนของกระทรวงคมนาคมตามแผน 10 สายภายใน 4 ปีนั้น นางสร้อยทิพย์ ไตรสุทธิ์ ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร(สนข.)กล่าวว่า ขณะนี้ได้จัดตั้งศูนย์ข้อมูลระบบรางขึ้นมา โดยปัจจุบันอยู่ภายใต้การดูแลของสนข.เพื่อขับเคลื่อนโครงข่ายระบบรางอย่างเป็นรูปธรรม ทั้งการป้อนองค์ความรู้และแผนการปฏิบัติ นโยบาย โครงการเร่งด่วน แผนพัฒนาโครงข่าย การติดตามผลและความคืบหน้าด้านต่างๆ ของแต่ละเส้นทางให้ได้ติดตามอย่างต่อเนื่อง ประกอบด้วยบุคลากรที่เชี่ยวชาญจากภายในและภายนอกและจากต่างประเทศที่มีเครือข่ายเชื่อมโยงกัน สืบเนื่องจากปัจจุบันประเทศไทยมีโครงการรถไฟฟ้าเปิดให้บริการแล้ว คือ บีทีเอสสายสุขุมวิทช่วงหมอชิต-อ่อนนุช ระยะทาง 16.5 กิโลเมตร สายสีลม ช่วงสนามกีฬาแห่งชาติ-สะพานตากสิน ระยะทาง 7 กิโลเมตร ช่วงสะพานตากสิน-วงเวียนใหญ่ ระยะทาง 2.2 กิโลเมตรและช่วงอ่อนนุช-แบริ่ง ระยะทาง 5.5 กิโลเมตร ระบบรถไฟใต้ดิน ช่วงบางซื่อ-หัวลำโพง ระยะทาง 20 กิโลเมตร และรถไฟฟ้าเชื่อมท่าอากาศยานสุวรรณภูมิหรือแอร์พอร์ตลิงค์ระยะทาง 28.5 กิโลเมตร
ส่วนโครงการที่อยู่ระหว่างก่อสร้าง ได้แก่ สายสีแดงอ่อน ช่วงบางซื่อ-ตลิ่งชัน ระยะทาง 15 กิโลเมตร สายสีม่วง ช่วงบางใหญ่-บางซื่อ ระยะทาง 23 กิโลเมตร สายสีน้ำเงิน ช่วงบางซื่อ-ท่าพระและหัวลำโพง-บางแค และโครงการรถไฟฟ้าสีเขียวอ่อน ช่วงวงเวียนใหญ่-บางหว้า ระยะทาง 5.3 กิโลเมตรที่อยู่ในการบริหารจัดการของกรุงเทพมหานคร
-จี้ 6 โครงการให้พร้อมประกวดราคาปี 55
ในปี 2555 ยังมีอีกหลายสัญญาที่จะเปิดประมูลในปีนี้ นับตั้งแต่สายสีแดง ช่วงบางซื่อ-รังสิต ระยะทาง 26.3 กิโลเมตร โดยการรถไฟแห่งประเทศไทย(ร.ฟ.ท.) เป็นเจ้าของโครงการขณะนี้สัญญาที่ 1 (งานโยธาสถานีกลางบางซื่อ และศูนย์ซ่อมบำรุง)ได้เปิดซองข้อเสนอด้านราคาและแจ้งผลการพิจารณาไปให้ไจก้าพิจารณาแล้ว ส่วนสัญญาที่ 2 (งานโยธาช่วงบางซื่อ-รังสิต) ขณะนี้อยู่ระหว่างรอเปิดซองข้อเสนอด้านราคา และสัญญาที่ 3 (งานระบบราง อาณัติสัญญาณ และขบวนรถไฟฟ้า) ซึ่งอยู่ระหว่างการพิจารณาเอกสารซองที่ 1 โดยร.ฟ.ท.มีหนังสือหารือประธานกรรมการว่าด้วยการพัสดุเรื่องการตีความและคำวินิจฉัยปัญหาเกี่ยวกับการปฏิบัติตามระเบียบพัสดุของผู้รับเหมา
สายสีแดงอ่อนช่วงบางซื่อ-พญาไท-มักกะสัน ระยะทาง 19 กิโลเมตร และช่วงบางซื่อ-หัวลำโพง ระยะทาง 6.5 กิโลเมตร ล่าสุดออกแบบรายละเอียดและจัดเตรียมเอกสารประกวดราคาแล้วเสร็จ พร้อมรายงานผลกระทบสิ่งแวดล้อมได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการผู้ชำนาญการ(คชก.) ด้านสิ่งแวดล้อมแล้วอยู่ระหว่างการนำเสนอคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ(กกวล.)พิจารณาต่อไป
นอกจากนั้นยังมีสายสีแดงช่วงรังสิต-มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต ระยะทาง 10 กิโลเมตรที่ต่อเนื่องจากช่วงบางซื่อ-รังสิต ขณะนี้การออกแบบรายละเอียดแล้วเสร็จ รายงาน EIA ได้รับความเห็นชอบจาก คชก.แล้วอยู่ระหว่างการนำเสนอกกวล. โดยร.ฟ.ท.อยู่ระหว่างรอการจัดสรรเงินงบประมาณปี 2555 เพื่อว่าจ้างที่ปรึกษาจัดเตรียมเอกสารประกวดราคาตามขั้นตอนต่อไป
สร้อยทิพย์ ไตรสุทธิ์
-ปัญหาสายสีเขียวยังไม่จบง่าย ๆ
สำหรับเส้นทางที่ยังไม่ชัดเจนระหว่างใครจะบริหารจัดการเรื่องการเดินรถ ระหว่างรฟม.หรือกรุงเทพมหานคร ได้แก่ สายสีเขียวอ่อน ช่วงแบริ่ง-สมุทรปราการ ระยะทาง 12.8 กิโลเมตร ที่อยู่ในการบริหารจัดการของการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย(รฟม.) ที่ขณะนี้อยู่ระหว่างการประกวดราคางานโยธา สัญญาที่ 1 (งานโครงสร้างทางวิ่งและศูนย์ซ่อมบำรุง) แล้วเสร็จโดยคณะกรรมการรฟม.เห็นชอบให้บริษัท ช.การช่าง จำกัด(มหาชน)ชนะการประกวดราคาโดยอยู่ระหว่างสำนักงานอัยการสูงสุดตรวจสอบเอกสารสัญญาเพื่อลงนามสัญญาระหว่างรฟม.กับบริษัท ช.การช่างฯคาดว่าจะดำเนินการได้ในเดือนมกราคม ปี 2555 ส่วนสัญญาที่ 2 (ระบบราง) อยู่ระหว่างการจัดเตรียมรูปเล่มเอกสารประกวดราคาและจัดทำราคากลาง ส่วนงานระบบรถไฟฟ้าและเดินรถดำเนินการตามพ.ร.บ.ว่าด้วยการให้เอกชนเข้าร่วมงานหรือดำเนินการในกิจการของรัฐ พ.ศ.2535 ซึ่งรฟม.อยู่ระหว่างปรับปรุงรายงานการศึกษาและวิเคราะห์โครงการโดยครอบคลุมส่วนต่อขยายช่วงแบริ่ง-สมุทรปราการ-บางปู และกระทรวงคมนาคมจะนำเสนอคณะรัฐมนตรี(ครม.)พิจารณาเรื่องการบริหารจัดการและการเดินรถให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพต่อไป
เช่นเดียวกับรถไฟฟ้าสายสีเขียวเข้มช่วงหมอชิต-สะพานใหม่ ระยะทาง 11.4 กิโลเมตรที่ดูเหมือนว่าจะล่าช้ามานานและเป็นข้อพิพาทระหว่างกทม.กับรฟม.มาโดยตลอดนั้น ล่าสุดเมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน 2554 คชก.ด้านสิ่งแวดล้อมมีมติไม่เห็นชอบรายงานผลกระทบสิ่งแวดล้อมฉบับปรับปรุงโดยให้กลับไปใช้แนวด้านตะวันออกของวงเวียนอนุสาวรีย์พิทักษ์รัฐธรรมนูญตามเดิมซึ่งสนข.ยืนยันว่าจะเร่งชี้แจงถึงข้อดีของการใช้แนวเส้นทางตามที่สนข.และรฟม.นำเสนอให้พิจารณาตามเดิมอีกครั้ง
ในกรณีของสายสีชมพู ช่วงแคราย-มีนบุรี ระยะทาง 36 กิโลเมตร ขณะนี้คณะกรรมการดำเนินการจ้างที่ปรึกษาที่รฟม.แต่งตั้งขึ้นเห็นชอบให้ว่าจ้างกลุ่มบริษัททีม คอนซัลติ้ง เอนจิเนียริ่ง แอนด์ แมเนจเมนท์ จำกัด เป็นที่ปรึกษาศึกษาและทบทวนรายละเอียดความเหมาะสมออกแบบ จัดเตรียมเอกสารประกวดราคาและดำเนินงานตาม พ.ร.บ.ร่วมทุนเพื่อที่จะได้เปิดขายเอกสารประกวดราคาในปี 2555 ต่อไป
สำหรับสายสีม่วง ช่วงบางซื่อ-ราษฎร์บูรณะ ระยะทาง 19.8 กิโลเมตร รฟม.อยู่ระหว่างการว่าจ้างที่ปรึกษาทบทวนรายละเอียดความเหมาะสมออกแบบ จัดเตรียมเอกสารประกวดราคาและดำเนินการตามพ.ร.บ.ร่วมทุน ซึ่งแนวเส้นทางผ่านสถานที่สำคัญเช่น อาคารรัฐสภาแห่งใหม่บริเวณเกียกกาย ถนนสามเสน วงเวียนใหญ่ บางปะกอก และราษฎร์บูรณะ ตามแผนจะก่อสร้างช่วงเตาปูน-วังบูรพาเพื่อให้เชื่อมต่อกับรถไฟฟ้าสายสีน้ำเงินช่วงใต้ดินระหว่างหัวลำโพง-บางแคเพื่อรองรับการเปิดใช้รัฐสภาแห่งใหม่
และสุดท้ายคือสายสีส้ม ช่วงวัฒนธรรม - บางกะปิ -มีนบุรี ระยะทาง 20 กิโลเมตร ส่วนใหญ่เป็นโครงสร้างใต้ดิน ซึ่งล่าสุดได้เสนอให้มีการปรับลดระยะทางจากเดิมสิ้นสุดที่สถานีตลิ่งชัน เป็นสิ้นสุดที่สถานีบางขุนนนท์แทน และขณะนี้รฟม.อยู่ระหว่างการรอเซ็นสัญญากับบริษัทเอ็ม เอ เอ คอนซัลแตนท์ จำกัด ให้เป็นที่ปรึกษาทบทวนรายละเอียดความเหมาะสม ออกแบบ จัดเตรียมเอกสารประกวดราคาและดำเนินการตาม พ.ร.บ.ร่วมทุนฯ
จึงเป็นที่จับตามอง คือ ศูนย์ข้อมูลระบบรางที่สนข.กระทรวงคมนาคมจัดตั้งขึ้นมาจะสามารถขับเคลื่อนแผนการพัฒนาโครงข่ายระบบรางได้ตามที่กำหนดไว้หรือไม่ เพราะหลายโครงการยังมีอุปสรรคขวางอยู่
จากหนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจฉบับที่ 2,695 11-14 ธันวาคม พ.ศ. 2554
-เร่งดันตามแผนปฏิบัติการระบบราง
โดยความเคลื่อนไหวในการเร่งขับเคลื่อนระบบรางอย่างโครงการรถไฟและรถไฟฟ้าเพื่อให้บริการประชาชนของกระทรวงคมนาคมตามแผน 10 สายภายใน 4 ปีนั้น นางสร้อยทิพย์ ไตรสุทธิ์ ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร(สนข.)กล่าวว่า ขณะนี้ได้จัดตั้งศูนย์ข้อมูลระบบรางขึ้นมา โดยปัจจุบันอยู่ภายใต้การดูแลของสนข.เพื่อขับเคลื่อนโครงข่ายระบบรางอย่างเป็นรูปธรรม ทั้งการป้อนองค์ความรู้และแผนการปฏิบัติ นโยบาย โครงการเร่งด่วน แผนพัฒนาโครงข่าย การติดตามผลและความคืบหน้าด้านต่างๆ ของแต่ละเส้นทางให้ได้ติดตามอย่างต่อเนื่อง ประกอบด้วยบุคลากรที่เชี่ยวชาญจากภายในและภายนอกและจากต่างประเทศที่มีเครือข่ายเชื่อมโยงกัน สืบเนื่องจากปัจจุบันประเทศไทยมีโครงการรถไฟฟ้าเปิดให้บริการแล้ว คือ บีทีเอสสายสุขุมวิทช่วงหมอชิต-อ่อนนุช ระยะทาง 16.5 กิโลเมตร สายสีลม ช่วงสนามกีฬาแห่งชาติ-สะพานตากสิน ระยะทาง 7 กิโลเมตร ช่วงสะพานตากสิน-วงเวียนใหญ่ ระยะทาง 2.2 กิโลเมตรและช่วงอ่อนนุช-แบริ่ง ระยะทาง 5.5 กิโลเมตร ระบบรถไฟใต้ดิน ช่วงบางซื่อ-หัวลำโพง ระยะทาง 20 กิโลเมตร และรถไฟฟ้าเชื่อมท่าอากาศยานสุวรรณภูมิหรือแอร์พอร์ตลิงค์ระยะทาง 28.5 กิโลเมตร
ส่วนโครงการที่อยู่ระหว่างก่อสร้าง ได้แก่ สายสีแดงอ่อน ช่วงบางซื่อ-ตลิ่งชัน ระยะทาง 15 กิโลเมตร สายสีม่วง ช่วงบางใหญ่-บางซื่อ ระยะทาง 23 กิโลเมตร สายสีน้ำเงิน ช่วงบางซื่อ-ท่าพระและหัวลำโพง-บางแค และโครงการรถไฟฟ้าสีเขียวอ่อน ช่วงวงเวียนใหญ่-บางหว้า ระยะทาง 5.3 กิโลเมตรที่อยู่ในการบริหารจัดการของกรุงเทพมหานคร
-จี้ 6 โครงการให้พร้อมประกวดราคาปี 55
ในปี 2555 ยังมีอีกหลายสัญญาที่จะเปิดประมูลในปีนี้ นับตั้งแต่สายสีแดง ช่วงบางซื่อ-รังสิต ระยะทาง 26.3 กิโลเมตร โดยการรถไฟแห่งประเทศไทย(ร.ฟ.ท.) เป็นเจ้าของโครงการขณะนี้สัญญาที่ 1 (งานโยธาสถานีกลางบางซื่อ และศูนย์ซ่อมบำรุง)ได้เปิดซองข้อเสนอด้านราคาและแจ้งผลการพิจารณาไปให้ไจก้าพิจารณาแล้ว ส่วนสัญญาที่ 2 (งานโยธาช่วงบางซื่อ-รังสิต) ขณะนี้อยู่ระหว่างรอเปิดซองข้อเสนอด้านราคา และสัญญาที่ 3 (งานระบบราง อาณัติสัญญาณ และขบวนรถไฟฟ้า) ซึ่งอยู่ระหว่างการพิจารณาเอกสารซองที่ 1 โดยร.ฟ.ท.มีหนังสือหารือประธานกรรมการว่าด้วยการพัสดุเรื่องการตีความและคำวินิจฉัยปัญหาเกี่ยวกับการปฏิบัติตามระเบียบพัสดุของผู้รับเหมา
สายสีแดงอ่อนช่วงบางซื่อ-พญาไท-มักกะสัน ระยะทาง 19 กิโลเมตร และช่วงบางซื่อ-หัวลำโพง ระยะทาง 6.5 กิโลเมตร ล่าสุดออกแบบรายละเอียดและจัดเตรียมเอกสารประกวดราคาแล้วเสร็จ พร้อมรายงานผลกระทบสิ่งแวดล้อมได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการผู้ชำนาญการ(คชก.) ด้านสิ่งแวดล้อมแล้วอยู่ระหว่างการนำเสนอคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ(กกวล.)พิจารณาต่อไป
นอกจากนั้นยังมีสายสีแดงช่วงรังสิต-มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต ระยะทาง 10 กิโลเมตรที่ต่อเนื่องจากช่วงบางซื่อ-รังสิต ขณะนี้การออกแบบรายละเอียดแล้วเสร็จ รายงาน EIA ได้รับความเห็นชอบจาก คชก.แล้วอยู่ระหว่างการนำเสนอกกวล. โดยร.ฟ.ท.อยู่ระหว่างรอการจัดสรรเงินงบประมาณปี 2555 เพื่อว่าจ้างที่ปรึกษาจัดเตรียมเอกสารประกวดราคาตามขั้นตอนต่อไป
สร้อยทิพย์ ไตรสุทธิ์
-ปัญหาสายสีเขียวยังไม่จบง่าย ๆ
สำหรับเส้นทางที่ยังไม่ชัดเจนระหว่างใครจะบริหารจัดการเรื่องการเดินรถ ระหว่างรฟม.หรือกรุงเทพมหานคร ได้แก่ สายสีเขียวอ่อน ช่วงแบริ่ง-สมุทรปราการ ระยะทาง 12.8 กิโลเมตร ที่อยู่ในการบริหารจัดการของการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย(รฟม.) ที่ขณะนี้อยู่ระหว่างการประกวดราคางานโยธา สัญญาที่ 1 (งานโครงสร้างทางวิ่งและศูนย์ซ่อมบำรุง) แล้วเสร็จโดยคณะกรรมการรฟม.เห็นชอบให้บริษัท ช.การช่าง จำกัด(มหาชน)ชนะการประกวดราคาโดยอยู่ระหว่างสำนักงานอัยการสูงสุดตรวจสอบเอกสารสัญญาเพื่อลงนามสัญญาระหว่างรฟม.กับบริษัท ช.การช่างฯคาดว่าจะดำเนินการได้ในเดือนมกราคม ปี 2555 ส่วนสัญญาที่ 2 (ระบบราง) อยู่ระหว่างการจัดเตรียมรูปเล่มเอกสารประกวดราคาและจัดทำราคากลาง ส่วนงานระบบรถไฟฟ้าและเดินรถดำเนินการตามพ.ร.บ.ว่าด้วยการให้เอกชนเข้าร่วมงานหรือดำเนินการในกิจการของรัฐ พ.ศ.2535 ซึ่งรฟม.อยู่ระหว่างปรับปรุงรายงานการศึกษาและวิเคราะห์โครงการโดยครอบคลุมส่วนต่อขยายช่วงแบริ่ง-สมุทรปราการ-บางปู และกระทรวงคมนาคมจะนำเสนอคณะรัฐมนตรี(ครม.)พิจารณาเรื่องการบริหารจัดการและการเดินรถให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพต่อไป
เช่นเดียวกับรถไฟฟ้าสายสีเขียวเข้มช่วงหมอชิต-สะพานใหม่ ระยะทาง 11.4 กิโลเมตรที่ดูเหมือนว่าจะล่าช้ามานานและเป็นข้อพิพาทระหว่างกทม.กับรฟม.มาโดยตลอดนั้น ล่าสุดเมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน 2554 คชก.ด้านสิ่งแวดล้อมมีมติไม่เห็นชอบรายงานผลกระทบสิ่งแวดล้อมฉบับปรับปรุงโดยให้กลับไปใช้แนวด้านตะวันออกของวงเวียนอนุสาวรีย์พิทักษ์รัฐธรรมนูญตามเดิมซึ่งสนข.ยืนยันว่าจะเร่งชี้แจงถึงข้อดีของการใช้แนวเส้นทางตามที่สนข.และรฟม.นำเสนอให้พิจารณาตามเดิมอีกครั้ง
ในกรณีของสายสีชมพู ช่วงแคราย-มีนบุรี ระยะทาง 36 กิโลเมตร ขณะนี้คณะกรรมการดำเนินการจ้างที่ปรึกษาที่รฟม.แต่งตั้งขึ้นเห็นชอบให้ว่าจ้างกลุ่มบริษัททีม คอนซัลติ้ง เอนจิเนียริ่ง แอนด์ แมเนจเมนท์ จำกัด เป็นที่ปรึกษาศึกษาและทบทวนรายละเอียดความเหมาะสมออกแบบ จัดเตรียมเอกสารประกวดราคาและดำเนินงานตาม พ.ร.บ.ร่วมทุนเพื่อที่จะได้เปิดขายเอกสารประกวดราคาในปี 2555 ต่อไป
สำหรับสายสีม่วง ช่วงบางซื่อ-ราษฎร์บูรณะ ระยะทาง 19.8 กิโลเมตร รฟม.อยู่ระหว่างการว่าจ้างที่ปรึกษาทบทวนรายละเอียดความเหมาะสมออกแบบ จัดเตรียมเอกสารประกวดราคาและดำเนินการตามพ.ร.บ.ร่วมทุน ซึ่งแนวเส้นทางผ่านสถานที่สำคัญเช่น อาคารรัฐสภาแห่งใหม่บริเวณเกียกกาย ถนนสามเสน วงเวียนใหญ่ บางปะกอก และราษฎร์บูรณะ ตามแผนจะก่อสร้างช่วงเตาปูน-วังบูรพาเพื่อให้เชื่อมต่อกับรถไฟฟ้าสายสีน้ำเงินช่วงใต้ดินระหว่างหัวลำโพง-บางแคเพื่อรองรับการเปิดใช้รัฐสภาแห่งใหม่
และสุดท้ายคือสายสีส้ม ช่วงวัฒนธรรม - บางกะปิ -มีนบุรี ระยะทาง 20 กิโลเมตร ส่วนใหญ่เป็นโครงสร้างใต้ดิน ซึ่งล่าสุดได้เสนอให้มีการปรับลดระยะทางจากเดิมสิ้นสุดที่สถานีตลิ่งชัน เป็นสิ้นสุดที่สถานีบางขุนนนท์แทน และขณะนี้รฟม.อยู่ระหว่างการรอเซ็นสัญญากับบริษัทเอ็ม เอ เอ คอนซัลแตนท์ จำกัด ให้เป็นที่ปรึกษาทบทวนรายละเอียดความเหมาะสม ออกแบบ จัดเตรียมเอกสารประกวดราคาและดำเนินการตาม พ.ร.บ.ร่วมทุนฯ
จึงเป็นที่จับตามอง คือ ศูนย์ข้อมูลระบบรางที่สนข.กระทรวงคมนาคมจัดตั้งขึ้นมาจะสามารถขับเคลื่อนแผนการพัฒนาโครงข่ายระบบรางได้ตามที่กำหนดไว้หรือไม่ เพราะหลายโครงการยังมีอุปสรรคขวางอยู่
จากหนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจฉบับที่ 2,695 11-14 ธันวาคม พ.ศ. 2554
RSS Feed
